คีรตัน คืออะไร What is Kirtan ?
คุณสามารถหาความหมายของ คีรตัน ได้ตามตำรา ตามอินเตอร์เนต หรือตามคำบอกเล่าของผู้อื่น หรือคุณครูโยคะที่คุณรู้จักได้ไม่ยาก แต่ครูจะเล่าให้ฟังจากประสบการณ์ตรงของครู ว่าสำหรับครูแล้ว คีรตันคืออะไร
Yoga of Sound คือ คีรตัน เมื่อเราสวด หรือร้อง จนกระทั่งตัวอักษรนั้น หรือ เนื้อร้องมนตรานั้นกลายเป็นส่วนหนึ่งของจิตสำนึกเรา ความสงบที่เรามิได้เชื้อเชิญ การเชื่อมโยงภายในเกิดขึ้นเอง ความคิด ค่อยๆหายไป จนกระทั่งรับรู้ถึงความรู้สึกภายในที่เต็มเปี่ยม บางครั้งล่องลอย บางครั้งปล่อยวาง บางครั้งก็คล้ายๆ กับเมายา แต่ไม่ได้เสพยา บางครั้งก็เหมือนกับกำลังเมา แต่ไม่ได้ดื่ม บางครั้งน้ำตาก็ไหลออกมาเองจากความซาบซึ้งอะไรบางอย่างที่บอกไม่ได้ แต่ไม่ใช่ความเศร้า มันคือ ปิติ ทุกครั้งที่ได้ร่วมเคอตัน สิ่งที่เกิดขึ้นภายในแต่ละครั้งนั้นไม่เหมือนกัน การสั่นสะเทือนที่เกิดขึ้น เปลี่ยนรูปแบบไปตลอด แต่สิ่งหนึ่งที่แน่นอนที่สุด และชัดเจนที่สุดที่เกิดขึ้นทุกครั้ง คือ ความงามและความอิสระ ของพลังงานของคีรตัน ซึ่งไม่ใช่ของคนร้อง หรือคนฟังหรือ ของนักดนตรี ไม่ใช่ของใครเลย แต่เป็นของคีรตันเอง
คีรตัน ดั้งเดิม ร้องกันเป็นกลุ่ม ทุกคนร่วมร้อง ร่วมสวด โดยในเพลงๆหนึ่ง อาจจะสั้น หรือยาว ได้ ตั้งแต่ 10 ถึง 30 นาที ไม่มีแผน อาจจะสั้น อาจจะยาว โดยเครื่องดนตรีที่เป็นตัวนำ คือ ฮาร์โมเนียม มีกลองแทปบร้า หรือ กลองทั่วไป กลองแขก และเครื่องดนตรีชนิดอื่นๆ เช่น ฉิ่ง ลูกแซก หรือ มาราคัส (Maracas) รวมทั้งเสียงปรบมือ ตีเท้า ของผู้ร่วมคีตัน เนื้อร้องจะเป็นบทสวดมนตรา ที่ร้องซ้ำไปซ้ำมา เป็นภาษาสันสกฤต โดยคำว่า “มนตรา” มาจากคำว่า “มน” ที่แปล ว่า จิตใจ และคำว่า “ตรา” ที่แปลว่า การสั่นสะเทือน หรือ คลื่น (เป็นรากเสียงของคำว่า เครื่องมือ ) ดังนั้น มนตรา คือ การสั่นสะเทือนในระดับเซลล์ทุกเซลล์ของการดำรงคงอยู่ ซึมลึกเข้าไปถึงจิตใจ แล้วเมื่อใดที่เราเข้าใจ ความสำคัญของโยคะแห่งเสียงแล้ว เราจะรู้ว่า พลังแห่งเสียง เป็นสิ่งที่สำคัญมากกว่า ความหมาย ของเนื้อร้อง ตราบใดที่เราเชื่อมโยง กับเคอตัน การสั่นสะเทือนจะเกิดขึ้นเสมอ
เสียง คือ พลัง อย่างเช่น ถ้าคุณได้ยิน เสียงของต้นไม้ ใบไม้ที่เสียดสีกันกับลม หรือ เสียง คลื่นทะเล กระทบชายฝั่ง เสียงเหล่า แมลง ร้องยามรุ่งอรุณ ผลกระทบที่เกิดขึ้นในระบบประสาทจากการได้ยิน จะให้ผลต่างกัน ความนุ่มนวล อ่อนโยนของเสียง จะกระทบต่อความรู้สึกในหัวใจ และสำหรับเสียงมนตราที่ขับร้องร่วมกัน โดยภาษาสันสกฤตที่เป็นภาษาโบราณที่อ่อนโยนที่สุด เป็นภาษาของพระเจ้าที่กระทบตรงกับก้นบึ้งหัวใจที่สุด ( Divine language ) ส่งผลให้จิตใจได้รับการปลดปล่อย เมื่อเราอิน เมื่อเราเข้าถึงคีตัน จะช่วยยกระดับจิตสำนึก ให้สูงขึ้น จนน้อมนำเข้าสู่ความเงียบสงบ ….. เป็นช่วงเวลาแห่งการภาวนา …..
ป.ล. การอ่านออกเสียงแบบฝรั่งตอนครูอยู่อินเดียจะได้ยินเป็นเสียงว่า “เคอตัน” แต่ในภาษาสันสกฤต การสะกดแบบไทย จะเขียนว่า “คีตัน”ซึ่งต้องขอยอมรับว่าไม่เก่งเรื่องการสะกดภาษาไทยในแบบสันสกฤตเลยจะชอบสะกดอ่านตามแบบสากลมากกว่า กระนั้นแล้วก็ไม่ใช่สิ่งที่ดีนักหากเราไม่พยายามแก้ไขคำสะกดแบบไทยให้ถูกต้องเพราะจะมีผลต่อคนรุ่นหลังจึงขออนุญาตแก้การสะกดคำมาไว้ ณ ที่นี้